Utylizacja odpadów weterynaryjnych – co warto wiedzieć?

• Rodzaje odpadów weterynaryjnych
• Przepisy i regulacje dotyczące utylizacji odpadów weterynaryjnych
• Metody utylizacji odpadów weterynaryjnych

Każdy gabinet weterynaryjny zobowiązywany jest do prawidłowego gospodarowania powstającymi w ramach jego działalności odpadami. Szczególne wymagania dotyczą transportu i utylizacji odpadów weterynaryjnych zaliczanych m.in. do grona odpadów niebezpiecznych. Przestrzeganie właściwych procedur w zakresie segregacji i odbioru odpadów weterynaryjnych pozwala zminimalizować związane z nimi (potencjalne) zagrożenie dla stanu środowiska naturalnego, czy zdrowia ludzi i zwierząt.

Rodzaje odpadów weterynaryjnych

Za odpady weterynaryjne uznaje się odpady wytwarzane w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych, a także w związku z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach. Odpady weterynaryjne można co do zasady podzielić na 3 główne grupy:

1. Odpady weterynaryjne zakaźne – kod odpadów: 18 02 02* – zawierające żywe mikroorganizmy lub ich toksyny, powodujące choroby zakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów. Do tej kategorii zaliczamy m.in. takie odpady, które miały kontakt z krwią lub innymi wydzielinami pacjentów, m.in.: strzykawki, bandaże, igły, gaziki.
2. Odpady weterynaryjne niebezpieczne (inne niż zakaźne) – kod odpadów: 18 02 05* i 18 02 07* – zawierające substancje chemiczne, mogące powodować choroby niezakaźne u ludzi lub zwierząt lub mogące stanowić źródło skażenia środowiska. Należą do nich zwłaszcza odpady takie jak chemikalia, w tym odczynniki chemiczne.
3. Odpady weterynaryjne pozostałe – kod odpadów: 18 02 01, 18 02 03, 18 02 06, 18 02 08 – nieposiadające właściwości niebezpiecznych. Wśród nich znajdują się m.in.: narzędzia chirurgiczne, niezabrudzone fartuchy jednorazowego użytku czy rękawiczki.

Sposób gospodarowania odpadami weterynaryjnymi uzależniony jest przede wszystkim od kategorii, w ramach której zostały sklasyfikowane określone odpady. Odpady weterynaryjne (w tym zwłaszcza zakaźne odpady weterynaryjne oraz inne niebezpieczne odpady weterynaryjne), zgodnie z obowiązującym prawem muszą być odpowiednio gromadzone i właściwie oznakowane, tak aby na późniejszym etapie gospodarowania możliwa była ich prawidłowa utylizacja.

Przepisy i regulacje dotyczące utylizacji odpadów weterynaryjnych

Segregowanie, gromadzenie, odbiór i transport odpadów weterynaryjnych regulują m.in. takie akty prawne jak:

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach;
• Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 26 listopada 2021 r. w sprawie unieszkodliwiania oraz magazynowania odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych;
• Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów;
• Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 24 grudnia 2019 r. w sprawie warunków uznania odpadów za posiadające właściwości zakaźne oraz sposobu ustalania tych właściwości. 

Zgodnie z treścią wskazanych aktów prawnych odpady niebezpieczne o właściwościach zakaźnych należy zbierać do nieprzezroczystych, wytrzymałych worków jednorazowego użytku koloru czerwonego, wykonanych z folii polietylenowej. Jeśli odpady tego rodzaju posiadają ostre krawędzie, niezbędne będą sztywne, odporne na przekłucie i działanie wilgoci pojemniki na odpady weterynaryjne. Odpady weterynaryjne niezakaźne powinno się natomiast umieszczać w żółtych workach lub pojemnikach. Pozostałe odpady z gabinetów weterynaryjnych mogą być gromadzone w workach lub pojemnikach na odpady w kolorach innych niż wskazane powyżej. Worki i pojemniki powinny zostać oznakowane w odpowiedni sposób — powinien się na nich znaleźć zwłaszcza prawidłowy kod odpadów, umożliwiający szybkie rozpoznanie ryzyka związanego z daną kategorią odpadów.

Celem zapewnienia bezpieczeństwa personelu weterynaryjnego oraz osób zaangażowanych w cały proces gospodarowania odpadami ważne jest również odpowiednie przechowywanie odpadów weterynaryjnych. Odbiór odpadów weterynaryjnych powinien zostać zlecony profesjonalnej i wyspecjalizowanej firmie zajmującej się transportem odpadów niebezpiecznych celem ich dalszej utylizacji, takiej jak EKOMED-GO. Co ważne, wytwarzane odpady weterynaryjne oraz dalsze gospodarowanie nimi podlega bieżącej ewidencji w ramach właściwego systemu teleinformatycznego.

Metody utylizacji odpadów weterynaryjnych

Utylizacja odpadów weterynaryjnych na Śląsku (tak jak i w całej Polsce) ma na celu unieszkodliwienie znajdujących się w nich substancji i wyeliminowanie potencjalnego zagrożenia z nimi związanego. Jedyną dopuszczalną metodą utylizacji odpadów weterynaryjnych o charakterze zakaźnym jest poddanie ich termicznemu przekształceniu we właściwych instalacjach przeznaczonych do unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (która to metoda pozostaje również najbezpieczniejsza w przypadku odpadów o charakterze innym niż zakaźny).

Zespół EKOMED-GO