Odpowiedzialna Klinika i bezpieczne odpady weterynaryjne

• Odpady weterynaryjne czyli co?
• Kto odpowiada za transport i utylizację odpadów weterynaryjnych?
• A co z pojemnikami?
• Oznakowanie pojemników na odpady

Jak wszyscy zapewne się domyślamy, odpady weterynaryjne powstają w wyniku leczenia naszych wiernych, czworonożnych (i nie tylko!) przyjaciół. Zasady postępowania z odpadami tego rodzaju, zasadniczo nie odbiegają od tych dot. pozostałych odpadów z grupy 18 – ich unieszkodliwienie powinno przebiegać w sposób zgodny z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz najlepszą możliwą praktyką. Takie działanie – pozostające w zgodzie z odgórnie i wewnętrznie ustalonymi procedurami – pozwala na zminimalizowanie ryzyka w zakresie niepożądanego wpływu tychże odpadów nie tylko na zdrowie i życie osób bezpośrednio zaangażowanych w cały proces ich transportu i utylizacji, lecz również osób postronnych, a także zmierza do znacznego ograniczenia ich niekorzystnego oddziaływania na wspólne nam wszystkim środowisko naturalne. Na kwestię bezpiecznego postępowania z odpadami weterynaryjnymi wpływ będą mieć zatem takie czynniki jak prawidłowa klasyfikacja odpadów weterynaryjnych, wybór właściwego sposobu ich unieszkodliwienia oraz świadomość odpowiedzialności związanej z gospodarowaniem odpadami tego rodzaju.

Odpady weterynaryjne czyli co?

Jak już wspomnieliśmy, odpady weterynaryjne zaliczają się do odpadów z grupy 18, tj. do grupy obejmującej zarówno odpady medyczne, jak i weterynaryjne. Taka kwalifikacja została dokonana prawdopodobnie ze względu na podobną charakterystykę obu rodzajów odpadów, pomimo ich zgoła odmiennego pochodzenia – zarówno pośród odpadów medycznych, jak i weterynaryjnych, spotkać możemy się z takimi odpadami jak leki cytotoksyczne i cytostatyczne, chemikalia czy narzędzia zabiegowe i chirurgiczne. Trzon odpadów wytwarzanych przez kliniki weterynaryjne stanowić będą zapewne wszelkiego rodzaju bandaże, gaziki, opatrunki, zanieczyszczone strzykawki i aparaty do kroplówek, a także innego rodzaju przedmioty czy materiały, które miały kontakt z krwią, wydzielinami organicznymi czy innymi substancjami, potencjalnie zawierającymi określone czynniki chorobotwórcze. Pozostałości diagnostyczne, jak również tkanki zwierzęce i narządy pobrane czy usunięte w trakcie zabiegów lub operacji, wymagać będą specjalnego postępowania – przede wszystkim w zakresie pakowania i sposobu unieszkodliwienia – w tym zwłaszcza w sytuacji, w której istnieć będą wiarygodne podstawy, aby sądzić że mogą one zawierać określone substancje, wywołujące choroby u ludzi lub zwierząt – odpady o takiej charakterystyce zaliczane będą do grona odpadów niebezpiecznych.

Kto odpowiada za transport i utylizację odpadów weterynaryjnych?

Tak jak ma to miejsce w przypadku innych grup i rodzajów odpadów, tak również w przypadku odpadów weterynaryjnych, sposób ich transportu i unieszkodliwienia powinien pozostawać w zgodzie z regulacjami zawartymi w Ustawie o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 roku oraz innych, pokrewnych jej ustawach i rozporządzeniach. Każda osoba, która w ramach prowadzonej przez siebie działalności (np. prowadzenia gabinetu lub lecznicy weterynaryjnej) wytwarzać będzie odpady – w tym przypadku odpady weterynaryjne – stanie się w związku z tym faktem wytwórcą odpadów, na którym ciążyć będzie szereg obowiązków związanych z takim statusem. Niewątpliwie jednym z nich będzie zapewnienie prawidłowego gospodarowania wytworzonymi przez siebie odpadami, na które składać się będzie m.in. ich odpowiednia kwalifikacja, gromadzenie, ewidencjonowanie, a także dokonywany w właściwym terminie transport do miejsca ich unieszkodliwienia – ustawodawca dopuścił w tym zakresie możliwość powierzenia procesu gospodarowania odpadami (lub jego poszczególnych etapów) określonym (posiadającym właściwe wpisy i zezwolenia) podmiotom – do tego wąskiego grona zaliczać będziemy również przedsiębiorstwa wyspecjalizowane w transporcie odpadów niebezpiecznych. Powierzenie takiego procesu podmiotom nieuprawnionym do świadczenia usług tego rodzaju lub świadczącym takie usługi niezgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, równoznaczne będzie z niezastosowaniem się do przepisów ustawy, a zatem bezprawnego postępowania z odpadami weterynaryjnymi, za co – co ważne – w pierwszej kolejności odpowiedzialność (finansową i karną) ponosić będzie wytwórca odpadów, bowiem jego odpowiedzialność ustaje dopiero w chwili prawidłowego unieszkodliwienia wytworzonych przez niego odpadów, z czego niewielu wytwórców zdaje sobie sprawę, powierzając gospodarowanie odpadami niewyspecjalizowanym w realizowaniu tego typu zadań jednostkom. Potwierdzenie właściwego unieszkodliwienia odpadów uzyskujemy poprzez wygenerowanie właściwego dokumentu, potwierdzającego sposób oraz miejsce unieszkodliwienia wytworzonych przez nas odpadów. Dokument tego rodzaju daje nam pewność
dochowania wszelkich standardów obowiązującym w omawianym zakresie, oraz poświadczenie zgodnej z literą prawa utylizacji odpadów. Dokumentację tego rodzaju uzyskać możemy poprzez współpracę z wysoce wykwalifikowanymi przedsiębiorstwami, specjalizującymi się w transporcie i unieszkodliwianiu odpadów zakwalifikowanych do dotyczącej nas grupy.

A co z pojemnikami?

Jednym z ważniejszych zagadnień w zakresie prawidłowego gospodarowania wytworzonymi przez nas odpadami, niewątpliwie będzie kwestia właściwego doboru opakowań na odpady, w których będą one bezpośrednio umieszczane i wstępnie gromadzone. Wszelkie pozostałości, powstałe w wyniku lub w związku z udzielanymi świadczeniami weterynaryjnymi powinny być gromadzone w twardościennych pojemnikach lub polietylenowych workach – w zależności od charakterystyki wytworzonych odpadów, które podlegać będą gromadzeniu w określonym opakowaniu. Dobierając właściwe opakowanie, należy pamiętać o jego prawidłowych parametrach oraz kolorze – kolorystyka opakowań dot. odpadów medycznych (o której pisaliśmy m.in. tutaj) może zostać z powodzeniem wykorzystana również w przypadku odpadów weterynaryjnych, ze względu na określone cechy wspólne obu grup odpadów (również w przypadku odpadów weterynaryjnych, jednymi z najczęściej stosowanych opakowań będą te w kolorze czerwonym).

Należy zadbać również o to, aby wykorzystywane przez nas opakowania były opakowaniami jednorazowego użytku, uniemożliwiającymi ich ponowne otwarcie i zamknięcie. Powinny być one także wytrzymałe, nieprzejrzyste, jak również odporne na działanie wilgoci i środków chemicznych. Możliwość wyboru rodzaju opakowania została jednak wyłączona przez Ustawodawcę w przypadku odpadów o ostrych końcach lub krawędziach – odpady tego rodzaju, powinny być gromadzone wyłącznie w sztywnych i twardościennych, jednorazowych pojemnikach, odpornych na działanie wilgoci, uniemożliwiających ich przebicie lub przekłucie. Gromadząc odpady weterynaryjne, należy mieć na względzie określone właściwości fizyczne wykorzystywanych przez nas opakowań – zgodnie z przyjętą normą, zawartą w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, opakowania przeznaczone do gromadzenia odpadów tego rodzaju nie mogą być zapełniane powyżej 2/3 ich objętości. Zapełnienie w takim stopniu umożliwia zachowanie pewnej „sprężystości” opakowania przewidzianej przez producenta, czyniąc je odpornym na uszkodzenia mechaniczne, które mogą powstać zarówno podczas załadunku, transportu, czy też rozładunku celem unieszkodliwienia – pamiętajmy, że szczelność oraz wytrzymałość opakowania to jedne z kluczowych aspektów zachowania bezpieczeństwa podczas całego procesu transportu i utylizacji odpadów.

Oznakowanie pojemników na odpady

Kwestią, o której również nie powinniśmy zapominać jest prawidłowe oznakowanie opakowania zawierającego wytworzone i przekazywane przez nas odpady – taki opis powinien zawierać przede wszystkim kod odpadów znajdujących się wewnątrz opakowania (co umożliwi szybką identyfikację potencjalnego ryzyka oraz możliwych zagrożeń), precyzyjne oznaczenie wytwórcy odpadów, oraz datę otwarcia i zamknięcia określonego opakowania. Dzięki pracy, wykonanej już na pierwszych etapach postępowania z wytworzonymi przez nas odpadami, jesteśmy w stanie zredukować związane z nimi ryzyko do poziomu absolutnego minimum – prawidłowe zabezpieczenie, zewidencjonowanie oraz oznaczenie opakowań zawierających odpady stanowić będzie fundament dla bezpieczeństwa całego procesu, za który co do zasady odpowiedzialny będzie wytwórca odpadów. Pozostawanie w zgodzie z obowiązującymi procedurami oraz wybór rzetelnego i doświadczonego partnera w zakresie gospodarowania odpadami, daje nam solidną podstawę dla zachowania zarówno naszego bezpieczeństwa, jak również komfortu naszych kontrahentów.

Zespół EKOMED-GO