Karta Przekazania Odpadów – Fakty i Mity, czyli jak prawidłowo wypełnić Kartę Przekazania Odpadów?

• Jak prawidłowo wypełnić Kartę Przekazania Odpadów?
• Dlaczego to takie ważne?
• Kto jest zobowiązany do wypełnienia Karty Przekazania Odpadów?
• Co zawiera Karta Przekazania Odpadów?
• Czy można wydać odpady bez Karty Przekazania Odpadów?

Stan prawny dotyczący gospodarowania odpadami w Polsce – w tym również odpadami medycznymi – podlega nieustannym zmianom, w związku z działaniami Ustawodawcy. W najnowszym brzmieniu przepisów, w sposób wyraźny wskazane zostały m.in. rodzaje odpadów podlegające obowiązkowi ich udokumentowanego przekazania, podmioty zobowiązane do sporządzenia tego rodzaju dokumentacji, jak również określony został poprawny sposób wypełnienia karty przekazania odpadów (KPO).

Jak prawidłowo wypełnić Kartę Przekazania Odpadów?

Na pierwszy rzut oka, poprawne wypełnienie karty przekazania odpadów może wydawać się bardziej skomplikowane, niż ma to miejsce w rzeczywistości. Od 2020 roku Karta Przekazania Odpadów (KPO) wystawiana może być tylko i wyłącznie za pośrednictwem Bazy Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami – potocznie zwaną Bazą BDO. Formularz karty posiada wiele pól, które należy wypełnić w rzetelny sposób, tak aby KPO mogła zostać zaakceptowana w systemie jako prawidłowa. Cały proces wystawienia KPO można podzielić na 6 różnych etapów. Należy pamiętać, że KPO to dokument obiegowy i do jego prawidłowego „zamknięcia” potrzebna jest współpraca wszystkich stron uczestniczących w całym procesie unieszkodliwienia odpadów.

Wypełniając KPO, należy bezwzględnie pamiętać, aby wprowadzone przez nas dane były zgodnie ze stanem faktycznym – na tym etapie, za prawidłowość wprowadzonych danych odpowiedzialny jest bowiem przekazujący odpady (czyli np. ich Wytwórca). Na podstawie danych zawartych w formularzu, po zatwierdzeniu Karty Przekazania Odpadów, system automatycznie nada określonej KPO właściwy numer, stanowiący kombinację liczb oraz liter, korelujących z danymi dot. konkretnego, przekazywanego odpadu.

Posiadacz zobowiązany jest podać swoje dane identyfikacyjne oraz adresowe – w zależności od formy organizacyjno-prawnej działalności prowadzonej przez posiadacza odpadów, będzie to jego imię i nazwisko lub nazwa, wraz z adresem, miejscem wytworzenia odpadów oraz miejscem prowadzenia działalności.

Kolejnym wymogiem, którego bezwzględnie należy dochować jest wskazanie transportującego odpady, posiadającego właściwe uprawnienia w tym zakresie – pamiętajmy, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo całego procesu spoczywa na barkach wytwórcy odpadów. Przed zleceniem transportu warto zatem poświęcić dłuższą chwilę na weryfikację transportującego (np. w rejestrze BDO) czy posiada stosowne zezwolenia na transport odpadów określonego rodzaju. Jeżeli odpady będą transportowane przez kilka odrębnych podmiotów, należy wskazać wszystkie z nich we właściwym polu.

Wskazania wymaga również podmiot (lub podmioty) przejmujący odpady, czyli np. instalacja przeznaczona do unieszkodliwienia odpadów – w przedmiotowej sytuacji, przejmującym odpady jest podmiot przyjmujący na siebie obowiązek unieszkodliwienia odpadów, a nie transportujący, któremu przekazujemy odpady, celem ich dostarczenia do przejmującego odpady.

 

Dlaczego to takie ważne?

Przestrzeganie przepisów dot. KPO oraz BDO ma szczególnie doniosłe znaczenie, m.in. przez wzgląd na fakt, iż odpady wytwarzane przez ich poszczególnych wytwórców mogą być szkodliwe nie tylko dla ich bezpośredniego otoczenia, ale również dla osób postronnych. W takim przypadku, szczególnego znaczenia nabiera ewidencja ich prawidłowego transportu oraz unieszkodliwienie, odbywająca się zgodnie z literą prawa oraz określonymi praktykami, co pozwala na zagwarantowanie właściwego stopnia bezpieczeństwa postępowania z tego rodzaju odpadami, oraz zminimalizowanie ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Przykładem tego rodzaju odpadów są m.in. odpady medyczne, które w różnych podgrupach sklasyfikowane zostały m.in. jako odpady niebezpieczne. Ich nieumiejętny, lub niezgodny z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa transport może mieć negatywny wpływ na zdrowie i życie ludzi – w tym zarówno tych bezpośrednio zaangażowanych w cały proces gospodarowania odpadami, jak również osób postronnych – oraz na stan wspólnego nam wszystkim środowiska naturalnego.

Kto jest zobowiązany do wypełnienia Karty Przekazania Odpadów?

Co do zasady, obowiązek sporządzenia Karty Przekazania Odpadu – jeszcze przed rozpoczęciem transportu – spoczywa na posiadaczu odpadów przekazującemu odpady innemu posiadaczowi odpadów. Obowiązek ten niewątpliwie związany jest z ustaleniem odpowiedzialności za odpady, spoczywającej na określonym podmiocie. Należy pamiętać, że (co do zasady) z chwilą ich przekazania, to nowy posiadacz odpadów (tj. podmiot, który staje się odbiorcą odpadów) przejmuje odpowiedzialność za ich prawidłowe zagospodarowanie oraz właściwą ewidencję. Należy przy tym pamiętać, że pomimo przekazania odpadów transportującemu, nie staje się on ich posiadaczem, w związku z czym odpowiedzialność za przekazane odpady w dalszym ciągu spoczywać będzie na ich wytwórcy. Taka konstrukcja prawna ma za zadanie wyeliminowanie przypadków pozbywania się odpadów poprzez ich porzucenie, co stwarza jednak ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności wytwórcy odpadów za działania lub zaniechania nieuczciwego transportującego odpady – z tego też powodu, tak ważny staje się wybór doświadczonej i rzetelnej firmy, o ugruntowanej pozycji na rynku, co pozwala zagwarantować prawidłowość i transparentność całego procesu utylizacji wytworzonych odpadów.

Co zawiera Karta Przekazania Odpadów?

Karta BDO składa się z 6 sekcji, na które składają się informacje przedstawione poniżej. Ich poprawne wypełnienie stanowi podstawę prawidłowego przekazania, transportu i przejęcia odpadów, a co za tym idzie również określonej odpowiedzialności z tym związanej.

Czy można wydać odpady bez Karty Przekazania Odpadów?

Odpowiedź na tak zadane pytanie nie jest jednoznaczna. Co do zasady, przekazanie odpadów bez ich uprzedniego zewidencjonowania i udokumentowania samego procesu jest zabronione. Istnieją jednak przypadki, w których ustawodawca zwolnił przekazujących odpady określonego rodzaju lub przekazujących odpady określonego rodzaju w określonej ilości (w stosunku rocznym) z obowiązku wystawienia Karty Przekazania Odpadów. Z takiego obowiązku zwolnione zostały przede wszystkim podmioty zwolnione z prowadzenia ewidencji odpadów, którą to grupę w znacznej mierze stanowią osoby fizyczne wytwarzające odpady komunalne, tj. odpady, które powstają w toku zwykłego prowadzenia gospodarstwa domowego. W podobnej sytuacji znalazły się również inne podmioty, wytwarzające odpady określonego rodzaju (takie jak np. papier, tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, drewno) w ilości nieprzekraczającej limitów określonych w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. ws. rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.

Z obowiązku wypełniania KPO zwolnieni zostali również rolnicy i osoby gospodarujące użytkami rolnymi poniżej 75ha (jeżeli nie podlegają wpisowi do właściwego rejestru), wytwórcy odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji (jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub prowadzącego punkt zbierania pojazdów), a także wytwórcy odpadów budowlanych i rozbiórkowych pochodzących z robót budowlanych, prowadzonych przez osoby fizyczne, niebędące przedsiębiorcami.

Przekazanie odpadów z grupy 18, tj. Odpadów Medycznych i Weterynaryjnych, wytworzonych przez podmiot zobowiązany do prowadzenia ewidencji wytworzonych przez siebie odpadów powinno się zatem każdorazowo odbywać na podstawie elektronicznej Karty Przekazania Odpadów, wygenerowanej w systemie BDO przez przekazującego odpady.

Zespół EKOMED-GO