Jak segregować odpady weterynaryjne? Praktyczny przewodnik dla przychodni

• Odpady weterynaryjne – kody i rodzaje
• Gromadzenie i transport odpadów weterynaryjnych
• Jak bezpiecznie utylizować odpady weterynaryjne?

Groźne dla zdrowia drobnoustroje, niebezpieczne substancje obecne w lekach lub odczynnikach, rozkładające się tkanki i trudne w utylizacji materiały to tylko niektóre z wyzwań związanych z odpadami weterynaryjnymi, które niewątpliwie wymagają specjalnego traktowania. Nieprawidłowe gospodarowanie odpadami tego rodzaju może doprowadzić do powstania realnego zagrożenia dla ludzi lub środowiska naturalnego, co może rodzić poważne konsekwencje prawne, w tym zwłaszcza w sferze odpowiedzialności karnej. Osoby związane z tą branżą powinny być dobrze zaznajomione z zasadami prawidłowego gromadzenia, transportu i utylizacji odpadów medycznych (do której to grupy zaliczają się odpady weterynaryjne) powstałych w zw. z leczeniem zwierząt. Jak zatem robić to bezpiecznie?

Odpady weterynaryjne – kody i rodzaje

Podstawową kwestią związaną z bezpiecznym postępowaniem z odpadami weterynaryjnymi jest znajomość poszczególnych oznaczeń kodowych odpadów weterynaryjnych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów, zostały one zaliczone do podgrupy odpadów medycznych, rozpoczynającej się cyframi 18 02 – Odpady z badań, diagnozowania, leczenia i profilaktyki weterynaryjnej. Wspomnianą podgrupą objęte zostały następujące rodzaje odpadów:

• 18 02 01: narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (np. skalpele, strzykawki, wenflony itp.);
• 18 02 02*: inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. tkanki ciała zwierząt);
• 18 02 03: inne odpady niż wymienione w 18 02 02 (materiały opatrunkowe, rękawice jednorazowe, maseczki, fartuchy itp.);
• 18 02 05*: chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne;
• 18 02 06: chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 02 05;
• 18 02 07*: leki cytotoksyczne i cytostatyczne;
• 18 02 08: leki inne niż wymienione w 18 02 07.

Gromadzenie i transport odpadów weterynaryjnych

Obowiązujące przepisy w ściśle określony sposób regulują warunki wstępnego gromadzenia (potocznie nazywanego przechowywaniem) i transportu odpadów weterynaryjnych. Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 roku w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów nakłada na przedsiębiorców prowadzących zakłady leczenia weterynaryjnego szereg obowiązków w zakresie zapewnienia właściwych warunków wstępnego magazynowania odpadów weterynaryjnych, które stają się jeszcze bardziej rygorystyczne w przypadku dłuższych okresów magazynowania tychże odpadów – stąd tak istotny staje się aspekt bieżącego i terminowego transportu wytworzonych odpadów do miejsca ich unieszkodliwienia.

Jednym z kluczowych elementów całego procesu gospodarowania odpadami weterynaryjnymi, mającym ogromny wpływ na jego bezpieczeństwo jest właściwy dobór opakowań na odpady. Co do zasady, jeśli odpady nie posiadają ostrych krawędzi lub w inny sposób nie stwarzają zagrożenia skaleczenia lub uszkodzenia opakowania, zbiera się je w miejscu ich powstawania do worków (najczęściej w kolorze czerwonym) spełniających następujące wymagania:

• jednorazowego użycia;
• z folii polietylenowej;
• wytrzymałych;
• odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych;
• z możliwością jednokrotnego zamknięcia.

W przypadku odpadów o ostrych końcach lub krawędziach (takich jak np. igły czy skalpele) właściwym opakowaniem do ich wstępnego gromadzenia będzie sztywny pojemnik jednorazowego użycia, odporny na działanie wilgoci oraz mechanicznie odporny na przekłucie lub przecięcie.

Należy również pamiętać, iż ze względu na fizyczne właściwości poszczególnych opakowań, zarówno worki, jak również pojemniki nie mogą być zapełniane powyżej 2/3 ich objętości, co pozwala na zachowanie ich elastyczności, a w konsekwencji bezpieczeństwa transportu.

Nie mniej istotne znaczenie ma właściwa segregacja odpadów. Poszczególne odpady powinny być gromadzone wyłącznie z odpadami należącymi do tego samego rodzaju odpadów, tj. posiadającymi takie samo oznaczenie kodowe. Każde opakowanie musi ponadto posiadać właściwie wypełnioną etykietę wskazującą na jego zawartość, umożliwiając tym samym szybką ocenę ryzyka poprzez odczytanie zawartych na niej informacji, zwłaszcza takich jak oznaczenie kodowe odpadów znajdujących się w opakowaniu czy też danych identyfikujących ich wytwórcę.

Jak bezpiecznie utylizować odpady weterynaryjne?

Bezpiecznie zgromadzone odpady weterynaryjne powinny być transportowane właściwie oznakowanymi i odpowiednio przystosowanymi pojazdami do specjalistycznych zakładów zajmujących się utylizacją odpadów weterynaryjnych. Obowiązek tego rodzaju można spełnić nawiązując współpracę z doświadczoną, rzetelną firmą, dysponującą specjalistyczną flotą i wykwalifikowanym personelem oraz współpracującą z właściwym zakładem utylizacji. Na Śląsku i w Małopolsce usługi tego rodzaju na rzecz swoich kontrahentów świadczy EKOMED-GO.

Prawidłowe gospodarowanie odpadami weterynaryjnymi jest istotne nie tylko w aspekcie prawnym, ale przede wszystkim w zw. z koniecznością ochrony zdrowia ludzi i stanu środowiska naturalnego. Przestrzeganie wytycznych dotyczących klasyfikacji, przechowywania i transportu odpadów tego rodzaju minimalizuje ryzyko wystąpienia niepożądanych konsekwencji prawnych, finansowych lub epidemiologicznych.

Zespół EKOMED-GO